SITE2010: Ons TPACK Symposium (deel 2)

Tijd voor ons TPACK Symposium! Het symposium is opgedeeld in twee delen,
met in elk deel 3 presentaties. Dit is het verslag van het tweede deel.

De eerste presentatie in dit tweede deel van het symposium is van Douglas Agyei, ook een van onze PhD studenten, die onderzoek doet naar TPACK bij wiskunde in het voortgezet onderwijs in Ghana. Hij heeft de volgende fasering aangebracht in zijn werk met docenten: hij geeft ze eerst een workshop waarin ze informatie krijgen over het werken in docentontwerpteams en over TPACK en hij laat ze voorbeeldmateriaal zien in relatie tot het gebruik van ict bij wiskundeonderwijs. In dit onderzoek blijkt weer dat de context van groot belang is. Bij het nadenken over welke technologieen de docenten zouden kunnen gebruiken ter ondersteuning van hun lesmaterialen heeft hij gekozen voor spreadsheets. In Ghana is het namelijk niet altijd mogelijk om toegang tot internet te hebben of andere meer geavanceerde technologie te gebruiken. Eventueel zou dat op de universiteit nog kunnen tijdens de opleiding, maar als de studenten dan een school in gaan hebben ze die mogelijkheden over het algemeen niet...

Na de workshop werken de docenten in opleiding 5 weken lang docentontwerpteams, waarin ze een onderwerp bedenken en lessen daarover ontwerpen en ontikkelen lessen. Deze lessen worden eerst aan collega's gepresenteerd, daana gaan ze met leerlingen aan de slag. Douglas beoordeeld de lesplannen, observeert in de praktijk en maakt ook gebruik van de TPACK questionnaire. Wat hij ziet uit zijn resultaten is dat de TPACK van de docenten inderdaad groeit, maar dat er wel een verschil zitten tussen de resultaten op de TPACK survey, de lesplannen en het daadwerkelijk lesgeven in de klas.. De zelfingeschatte score op de TPACK survey is hoger dan de score die ze krijgen op basis van hun lesplannen en die score is weer hoger dan de score die ze krijgen op basis van de observatie van hun daadwerkelijke TPACK-lespraktijk.. Dit benadrukt weer het belang om meerdere instrumenten te gebruiken om een goed beeld te krijgen!

Na Douglas mag ik zelf presenteren over het onderzoek dat ik samen met mijn collega's Joke Voogt en Bart Ormel van de UT, Chantal Velthuis van de Hogeschool Edith Stein en Jo Tondeur van de Universiteit Gent uitvoer. Wat wij hebben gedaan is het vertalen van de TPACK Survey, dit combineren met een door ons vertaalde versie van STEBI (self-efficacy in relatie tot het lesgeven van natuur- en techniek) en dit afnemen bij pabostudenten. Onze eerste resultaten zijn interessant, maar wel voorlopig, omdat we de vragenlijst nog maar bij 1 pabo hebben af kunnen nemen. Maar met 168 ingevulde vragenlijsten kunnen we in ieder geval al wel concluderen dat onze vragenlijst goed gebruikt kan worden en dat er samenhang lijkt te zijn tussen het gevoel van bekwaamheid en het zelfingeschatte niveau van TPACK. Wat ook blijkt (en daar willen we de komende tijd zeker verder mee aan de slag) is dat wat wij "TPACK Leadership" noemen expliciet terugkomt als belangrijke factor. Iemand die TPACK Leadership heeft zou je kunnen omschrijven als iemand die zich zo bekwaam/vertrouwd voelt op het gebied van ict in het onderwijs dat hij collega's/medestudenten kan helpen en stimuleren om er ook verder mee aan de slag te gaan. Zie de presentatie voor meer details..

Aan het eind van dit tweede deel krijgt David Gibson het woord. Op basis van de presentaties van vandaag concludeert hij onder andere dat we voorzichtig moeten zijn met "self-reported measurement", omdat we uit de onderzoeken zien dat de zelfingeschatte score vaak hoger is dan wat mensen in de praktijk laten zien. Verder is het goed dat er aandacht besteed wordt aan het meten van TPACK en aan de betrouwbaarheid van instrumenten, maar er zou ook veel meer aandacht moeten zijn voor de validiteit van de instrumenten en voor een combinatie van kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksmethoden.

David geeft verder aan dat het uiteindelijk de bedoeling is van een model (en dus ook van het TPACK model) is dat je een beeld krijgt van waar je naar toe wilt en dat geeft het TPACK model op een relatief simpele manier. Er is in toekomstig onderzoek wel meer aandacht nodig voor de overlappende gebieden binnen het model EN hoe je daar in de lerarenopleiding rekening mee houdt. Want het lijkt erop dat de studenten die de lerarenopleiding binnen komen steeds beter overweg kunnen met technologie, maar om het te gebruiken in de les is een heel ander verhaal.